Diyabet, vücudun insülin üretme veya insülini düzgün kullanma yeteneği olmadığı bir hastalıktır. Çocuklarda diyabet genellikle Tip 1 olarak görülür. Tip 1 diyabet, pankreasın insülin üretmeyen hücrelerine bağışıklık sisteminin saldırması sonucu gelişir. Türkiye'de 18 yaş altı yaklaşık 18.000 çocuk şeker hastasıdır. Diyabet, yaşam boyu süren bir hastalıktır ve tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Çocuklarda Şeker Hastalığı (Diyabet) Nedir?
Diyabet nedir? Çocuklarda Diyabet Neden Olur?Çocuklarda en yaygın diyabet türü Tip 1'dir. Tip 1 diyabet, bağışıklık sisteminin pankreastaki insülin üreten hücrelere saldırması sonucu gelişir. Genetik ve çevresel faktörler bu hastalığın ortaya çıkmasında etkili olabilir.
Çocuklarda Diyabet Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda diyabetin belirtileri şunlardır:
- Aşırı su içme ve susuzluk hissi: Çocuklar yeterince su içmediklerinde bayılma, halsizlik ve baş dönmesi yaşar.
- Aşırı yemek yeme: İnsülin eksikliği nedeniyle çocuklar çok yemek yerler ancak zayıf olurlar (Tip 1). Tip 2 diyabet durumunda ise kilo alma gözlemlenir.
- Sık idrara çıkma: Normalden fazla idrar yapma ve gece yatak ıslatmaları.
- Nefesin meyve ya da aseton gibi kokması: Bu, kan şekerinin çok yükseldiğinin belirtisidir.
- Sinirlilik, huzursuzluk, halsizlik ve kilo kaybı gibi ek semptomlar da gözlemlenebilir.
Çocuklarda Şeker Hastalığı İçin Risk Faktörleri Nelerdir?
Çocuklarda diyabetin risk faktörleri şunlardır:
- Ailede diyabet öyküsü.
- Bazı genetik faktörler.
- Bazı ırklarda diyabetin daha sık görülmesi.
- Virüsler, insülin üreten hücrelere zarar vererek hastalığı tetikleyebilir.
Çocuklarda Şeker Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?
Şeker hastalığının tanısı için aşağıdaki testler önemlidir:
- Açlık kan şekeri ≥ 126 mg/dl
- OGTT’de 2 saatlik kan şekeri ≥ 200 mg/dl
- Rasgele kan şekeri ≥ 200 mg/dl
- HbA1c > %6,5
Çocuklarda Diyabet Takibi Nasıl Olmalıdır?
Diyabetli çocukların takibi için düzenli şeker ölçümü yapılmalıdır. Bu, insülin dozunun doğru şekilde ayarlanmasına yardımcı olur ve günlük şeker dalgalanmalarını takip etmek için önemlidir. Aileler, bu bilgileri doktorla paylaşarak çocuğun diyabet yönetimini daha etkili hale getirebilir.
Çocuklarda Diyabet Tedavisi Nasıl Yapılır?
- Tip 1 Diyabet: İnsülin tedavisi gerektirir. Çocuklara insülin enjeksiyonu yapılır ve kan şekeri düzenli olarak ölçülür. Diyabet eğitimi, çocuğa ve ailesine durumun yönetilmesi konusunda yardımcı olur.
- Tip 2 Diyabet: Genellikle beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabilir. Kilo verme, fiziksel aktivite artırma ve gerekirse ilaç tedavisi uygulanır.
Çocuklarda Diyabet ve Obezite İlişkisi Nedir?
Çocuklarda obezite, diyabet riskini artırır. Özellikle fast food tüketimi ve hareketsiz yaşam tarzı, Tip 2 diyabetin yayılmasına yol açmaktadır. Sağlıklı beslenme ve düzenli fiziksel aktivite, diyabeti engellemeye yardımcı olabilir.
Çocuklarda Tip 1 ve Tip 2 Diyabet Farkları Nelerdir?
Tip 1 diyabet, genellikle 8 yaş civarında başlar ve yaşam boyu sürer. Tip 2 diyabet ise daha çok obezite ile ilişkilidir ve genellikle 40 yaş sonrasında görülür, ancak nadiren çocuklarda da gelişebilir.
Çocuklarda Diyabet Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
- Düzenli doktor kontrolü sağlanmalı.
- Kan şekeri ölçümleri yapılmalı ve doktorla paylaşılmalı.
- Çocuk, diyabet hakkında bilgilendirilmeli ve semptomlar fark edilmelidir.
- Kusma ve bulantı durumunda acil servise başvurulmalıdır.
