Borsada açığa satış işlemi yatırımcıların sıklıkla duydukları kelimeler arasında yer alır. Uzun yıllardır borsa ve finans piyasaları ile içli dışlı olan kişiler için bu işlem oldukça bilinen konulardan biridir. Borsa sektörü hisse senetlerinin alınıp satıldığı bir piyasadır. Sermaye piyasası oluşturulan üretken tüm değerlerin halka açık bir şekilde satıldığı piyasa olduğu da söylenebilir. Bu piyasada alım ve satımlar konusunda birtakım farklılıklar olabilmektedir.
Açığa satış işlemi de hisse senedi üzerinden uygulanan ve sahip olunmayan bir sermaye piyasası araçlarının satılmasını ifade eden kavramdır. Satışa ilişkin takas yükümlülüğü ödün bir aracın yerine getirilmesi olarak açıklanabilir.
Açığa Satış Mantığı Nedir?
Açığa satış mantığı incelendiğinde bu işlemde bir sahip olunan bir ürün yoktur. Satılmak istenilen ya da satışa ilişkin bir emir verilen ürün üzerinden işlem yapmak açığa satışın mantığını oluşturmaktadır. Satışa ilişkin takas yükümlülüğünün ödünç alınan sermaye araçları ile yerine getirilmesi bu işlemin temel amacıdır. Yatırımcıların ellerinde olmayan bir finansal varlığı önceden belirlenen bir tarihte ya da fiyattan satma taahhüdünde verilen işlem türüdür.
Açığa satış nasıl yapılır sorusuna şu şekilde yanıt vermek mümkün olur:
- Yatırımcı öncelikle satmak istediği varlık türüne karar verir ve bu varlığı ödünç alır.
- Daha sonra ödünç alınan varlık piyasada mevcut fiyat üzerinden satışa çıkarılır. Bu işlem yatırımcının varlık fiyatının düşeceğini tahmin ederek daha düşük fiyattan geri alabileceğini ön görmesi ile mümkün olur.
- Yatırımcı varlığın fiyatının düşmesini bekleyerek düştüğünde alması gerekir. Alırken daha ucuz bir fiyata satın almaktadır.
- Yatırımcı açığa satış işleminden kar ya da zarar elde edebilir. Bu durum varlığın satıldığı fiyat ile geri alındığı fiyat arasındaki farktır.
Bununla birlikte varlık fiyatı düşerse ve yatırımcı daha düşük fiyattan alma şansı bulursa kar eder. Ancak yüksek fiyattan almak zorunda kalırsa böyle bir durumda zarar etmek durumunda kalır.
Açığa Satış Süresi Ne Kadar?
Açığa satış süresi ne kadar sorusu da yatırımcıların merak ettiği noktalar arasındadır. Yatırımcıların açığa sattıkları finansal varlığın geri alınmasının gerçekleştiği dönem açığa satış süresini ifade eder. Bu süre yatırımcının tercihlerine ve piyasa koşullarına göre değişebilmektedir. Aynı zamanda işlem yapılan finansal varlığa göre de değiştiğini söylemek mümkün olur. Belirli bir süre sınırlaması bulunmamaktadır.
Kimler Açığa Satış Yapabilir?
Açığa satış işlemi yetkili aracı kurumlar aracılığı ile yapılabilmektedir. Yatırımcılar bu aracı kurumlara kayıt olarak açığa satış işlemleri yapmaya başlayabilirler. Bireysel yatırımcılar, kurumsal yatırımcılar, hedge fonlar, spekülatörler olmak üzere birçok farklı alanda bu işlem yapılabilmektedir. Belirli bir riski olan bu işlemde uygun risk stratejileri uygulamak gerekir. Bundan dolayı yatırımcılar genel olarak bu alanda bilgili olmalıdır. Özellikle finans dünyasına aşina olmak gerekir.
